På et av verdens tak

Eg vurderer nå å gå over til eit blåseinstrument. Ei veke med høgdetrening og pusteøvingar i Andesfjella skulle vel vera eit godt utgangspunkt. Etter veker med faste rutiner som spanskkurs og undervisning var det ei fin avveksling med nokre dagar oppe på Altiplano, det bolivianske høglandet. For oss som er vane med turar mellom Skagenkaien og Valbergtårnet vart det tøft å takle dagar og netter i 4-5000 meters høgde.

Første etappe var flytur til Sucre. Lang oppstigning og kort nedstigning til denne fantastiske universitetsbyen på 2800 moh. Av dei rundt 250000 innbyggjarane er ein stor del studentar. Folkelivet er rolegare her og er prega av indianske folkegrupper.

Neste dag tre timars tur med taxi til den bratte gruvebyen Potosí (ca 4100 moh.), ein av verdens rikaste byar på 1700-talet då spanjolane tok for seg av sølvet i fjella og frakta det heim.  Etter ein tur til Miners Market for å bli utstyrt slik gruvearbeidarane blir kvar dag (dynamitt, coca, sprit og sigarettar), blei det tur inn i dei trange gruvene heilt frie for motoriserte hjelpemiddel. Fjellet er som ein sveitserost, og ingen veit kor mange tunellar der er eller kor mange som har mista livet i denne vanvittige jakta på det som er att av sølv og andre metall.



Salar de Uyuni



Kvelden blei brukt til busstur mot Uyuni (3700 moh.) heilt sørøst i landet. Frå Potosí med sine einvegskjørte gater der folk og bilar stadig kjempa om dei få metrane mellom husveggane, kom me nå til ein heilt flat by i britisk stil med rette og svært breie gater, og med eit klokketårn som ein miniatyr Big Ben. Området herfrå og sør til grenseområdet til Chile/Argentina er utruleg spanande. Her er først og fremst verdas største saltsjø (Salar de Uyuni), men og dei enorme ørkenviddene der ver og vind har forma store skulpturar av lavastein, dei fargerike innsjøane (bl.a. Laguna Verde og Colorado) med store flamingokoloniar, geysirar, varme kjelder og dei snøkledde vulkanske fjelltoppane.



Flamingoar på Laguna Colorada





Den tynne lufta her var ei stor utfordring, særleg den natta me overnatta i steinhytte utan oppvarming på 4300 moh. Ute var det minusgrader, så då var det godt å vite at to dagar seinare skulle me tilbake til Santa Cruz og 32 grader.



Tilbake i Santiago har roen senka seg med blide elevar og eit konservativt katolsk menighetsråd rundt oss. Så då er det å håpa at musikkframføringane i påska blir gjennomførte til glede for både utøvarar og jesuittkulturen sine vaktmenn (og kvinner!). Det bør vel gå bra når til og med det lokale militærkorpset på 13 mann får spela, som her under markeringa av at Bolivia mista kystlina si til Chile under Stillehavskrigen.

På (rett) vei?

Då er første del av opphaldet i Santiago de Chiquitos unnagjort. Det vart nattbuss derifrå fordi me måtte komma oss avgarde før den varsla veiblokaden vart sett i verk. Det var snakk om at brua som var blokkert då me skulle til Santiago skulle blokkerast igjen, og at me måtte spasera over for deretter å ta taxi dei siste fem mila. Dette slapp me, og etter åtte timar på ein veg som til tider minna om ein krøttersti var me tilbake i støyande Santa Cruz.

(Kollektivtrafikken treng tydelvis hjelp frå høgare makter i dette kaoset)

Dei første vekene i Santiago har gått som ein røyk. Undervisninga der me møter elevane 5 dagar i veka har gitt resultat, og sist fredag kunne me ha avslutningskonsert med 15 av dei eldste elevane på messing og slagverk. Ikkje noko å leggja ut på YouTube, men litt å skryta av. Ikkje tvil om at mange allerede lir av spelegalskap, og kanskje du lurer på om dette er sunt. Eg trur det. I alle fall er det ufatteleg at rundt 10 prosent av innbyggjarane i ein søramerikansk tropelandsby er opptatt av orkestermusikk, og at resten av byen er stolt av det! Berre så synd at når me drar derifrå etter påske så er det berre den 20 år gamle Asha frå Poznan i Polen (ho kom sist veke og skal vera i Santiago i eit år!) som skal ta seg av alle elevane.

Idag har det blitt ein tur til Plan 3000 og SICOR sin musikkskule her i byen. Undervisning av Rober og reparasjon av ei pauke. Orkesteret slit med å halda nivået og frammøtet oppe, men dei har den fantastiske Antoine Duhamel som er som ein far for alle elevane. Saman med tre av desse, Cecilia (fløyte), Pedro (fagott) og Valeria (trombone) skal han til Valdres i sommar. Ei fantastisk hjelp for SICOR og framtida til ungdommen her.

Då er kofferten pakka. I morgon er det fly til Sucre og nokre dagar i eit landskap høgare enn Galdhøpiggen. Då er det nok slutt på den seks veker lange perioden utan sokkar og langbukse.

Åpen musikkskule

Så er ei undervisningsfri, men likevel innhaldsrik, helg over (og dagane går så fort at det snart er helg igjen). Ein søndag her ber sterkt preg av at me er i eit katolsk land. Den lett skrånande La Plaza har den store kyrkja, bygt av jesuittane, liggjande øverst. Nederst er det ei mindre engelsk-evangelisk kyrkje. Den katolske har ein trufast menighet på fleire hundre, medan den andre har 20-30. Her er gudstenester og messer fleire dagar i veka med ein topp på søndagar når begge har full aktivitet både formiddag og kveld.

Nå har me undervist her i to veker, og har elevar som er ivrige og møter opp omtrent til rett tid kvar dag, mandag til fredag. Elevane våre er i alderen 5 -12 år, og dei har ikkje klokke og ikkje mobil. Kyrkjeklokkene ringjer ved soloppgang halv sju, klokka tolv og ved solnedgang klokka halv sju, så då vert resten litt omtrentleg. Dei fleste elevane i ungdomskulen har derimot mobiltelefon, men den vert stort sett brukt som walkman, så du høyrer stadig summing av musikk når du er nær dei.

Eg har tre grupper på 5 elevar mellom kl 15 og 18. Her er ikkje nok instrument til at elevane kan ta dei med seg heim, men nok til at kvar gruppe fungerer. Det største problemet er undervisningslokala. Sist veke var me 5 lærarar fordelt på 4 ”rom” (eg skal koma tilbake med definisjon seinare). Dermed var det utandørs fløyteundervisning. Komande veke er det kun Else Irene på messing og eg som er her, så då er det velstand.

Variasjonen i lærarstaben er det største problemet her i Santiago. Det er kun Peter, lærar på stryk, som bur her. På dei andre instrumenta er musikkskulen her heilt prisgitt det som SICOR sentralt i Santa Cruz bestemmer, og om der i heile tatt er lærarar som vil ta turen hit kvar veke når det tar 8 timar kvar veg.

Øvingsromma musikkskulen her har til disposisjon høyrer til kyrkja og den katolske skulen. I forlenginga av kyrkja er det eit lager, eitt kontor og eit større rom som er ensemblerom for stryk/kor. I tillegg får me bruka eit klasserom og eit uversskur. Å bruka eit skur går for så vidt like godt som eit klasserom. Temperaturen er den same i og med at det ikkje er glasruter i bygga her, kun tre- eller metallsprinkler (Farstad Glass hadde neppe hatt noko levebrød her). Fordelen med uverskuret er at eg slepp romklangen som er i eit klasserom med tak, vegger og golv i betong.

Musikkskulen har fått ein tomt av kommunen, men dei har naturleg nok ikkje pengar til å byggja noko. Dette er trist, for flaggskipet her, strykeorkesteret og koret, har ein god standard og er den største fritidsaktiviteten i byen og noko folk her er stolte av. Dei skal også i år delta på den store internasjonale barokkfestivalen i Santa Cruz fylke, sjøl om Fader Piotr Nawrot som var her for å høyra på dei sist torsdag ikkje var heilt fornøgd. Han er leiar for festivalen og er den som har samla og utgitt den over 13.000 sider store barokkmusikkskatten som vart funnen her i forbindelse med restaurering av jesuittkyrkjene.

Likevel…. Her er det godt å vera. Folk er positive og har det godt. Alle helser på kvarandre og hjelper til der dei kan. Det er ein god del naturalhushaldning her. Madelene som me får lunsj og middag av kvar dag (20 kr pr dag), leverer varm mat til mange naboar, og ho får brødmat, grønnsaker etc. igjen. Grunnen til at Bolivia er eit rikt land på naturressursar men det fattigaste landet i Sør-Amerika er kanskje at dei er litt late. Dei gjer ikkje meir enn nødvendig for å klara seg. Eit eksempel er då eg ein dag i Santa Cruz ville kjøpa meg ei t-skjorte i ein butikk. Eg spurde kva den kosta, og ekspeditøren sa at den ikkje var til sals. Han hadde selt nok den dagen!